De menopauze is een nieuwe levensfase van een vrouw. Deze fase begint een jaar nadat de laatste menstruatie heeft plaatsgevonden. Je bent als vrouw dan niet meer vruchtbaar. Deze nieuwe fase brengt voor veel vrouwen lichamelijke- en psychische klachten met zich mee. De bekendste is “de opvlieger”. Maar ook andere klachten komen voor zoals angst, depressie, slapeloosheid, vaginale droogheid, pijn tijdens het vrijen en een verminderd libido.

Vrouwen die echt veel last hebben van overgangsklachten melden zich veelal bij de arts. De conventionele behandeling is dan meestal hormoonsubstitutie met dan wel synthetische hormonen of bio-identieke hormonen. Vaak ervaren vrouwen dan wel wat verlichting, maar er kunnen ook bijwerkingen optreden met name op de lange termijn.

De oorzaak van menopauzeklachten is vaak een combinatie van factoren. Hieronder een korte beschrijving van een aantal redenen waarom je klachten kunt ervaren.

Verstoorde hormoonhuishouding voor de menopauze

In de eierstokken worden de hormonen oestrogeen en progesteron aangemaakt. Als een vrouw in de overgang is, dan gaan haar eierstokken gedeeltelijk met pensioen. Het is namelijk niet zo dat de eierstokken helemaal geen oestrogeen en progesteron aanmaken, maar wel een stuk minder. Veelal wordt gedacht dat menopauzeklachten het gevolg zijn van een daling van deze hormonen. Vaak is het echter zo dat de klachten vooral te maken hebben met een verstoorde hormoonhuishouding door nutriëntentekorten, een verkeerd voedingspatroon, metabole stoornissen en ongezonde leefstijl met weinig beweging. Vaak waren deze klachten er al voordat de overgang begon. Verder is het zo dat veel klachten die te maken hebben met de overgang niet gelinkt zijn aan de menopauze, omdat deze klachten al beginnen voordat de menstruatie onregelmatig wordt. Ik zeg altijd maar zo: “als je hormoonhuishouding voor de overgang al uit balans is, dan zal het tijdens de overgang niet veel beter met je gaan.” Het is dus van belang om al voor de overgang met een gezonde leefstijl en een gezond voedingspatroon te beginnen. Zit je al in de overgang met klachten, dan is het ook voor jou nog steeds belangrijk om je leefstijl aan te passen want het kan je bestaande klachten aanzienlijk verminderen.

Oestrogeen dominantie

De balans tussen oestrogeen en progesteron is erg belangrijk. Tijdens de menopauze daalt het hormoon oestrogeen. Deze daling kan problemen met zich mee brengen. Tegelijkertijd kan je last hebben van oestrogeendominantie. Dat klinkt heel gek, maar dat zit zo: niet alleen oestrogeen daalt, maar progesteron daalt nog meer, waardoor er verhoudingsgewijs ten opzichte van progesteron meer oestrogeen in het lichaam aanwezig is. Ook oestrogeendominantie brengt weer problemen met zich mee, zoals PMS, pijnlijke borsten, migraine, etc.

Stress is funest

Als de eierstokken met pensioen gaan, dan heeft het lichaam een “plan B” voor wat betreft de productie van oestrogeen, progesteron en testosteron. De bijnieren nemen voor een gedeelte de productie van deze hormonen over. De bijnieren kennen we vooral van de productie van het stresshormoon cortisol, maar ook van (nor)adrenaline. Je kunt je dus voorstellen dat als je in de overgang veel stress hebt, dat de bijnieren te druk zijn met stresshormonen te produceren en dat er van de aanmaak geslachtshormonen niet al te veel meer terecht komt. Daarnaast is het zo dat progesteron bij stress omgezet wordt in o.a. cortisol. Met andere woorden: stress kost je progesteron en zo krijg je met nog meer oestrogeendominantie te maken. Een van de effecten hiervan kan een laag libido zijn. Belangrijk dus om zoveel mogelijk stressvrij te leven tijdens en na de menopauze…. Waar je eerder misschien nog wel redelijk tegen de stress kon, zul je zien dat je dit tijdens de menopauze minder makkelijk af gaat. Verder is stress sowieso een enorme libido killer. Lees via deze blog hier meer over.

Aromatase

In het lichaam is er een enzym (“aromatase”) dat ervoor zorgt dat testosteron omgezet wordt in oestrogeen. Daarom is het ook belangrijk dat je niet te mager bent tijdens de menopauze. Je hebt wat vet nodig om oestrogeen aan te kunnen maken. Maar teveel vet is ook weer niet goed, want dan wordt er teveel testosteron omgezet in oestrogeen en krijg je een situatie waarbij je testosteronniveaus te laag zijn ten opzichte van oestrogeen. Ook dat kan weer problemen met zich meebrengen, zoals een verlaagd libido.

De activiteit van aromatase is afhankelijk van overgewicht (vooral teveel buikvet), insulineresistentie door ontstekingen en/of een te hoge inname van koolhydraten, suikers, zuivel en alcohol. Het is dus belangrijk dat aromatase in balans wordt gebracht zodat je niet te veel en niet te weinig oestrogeen aanmaakt. De beste manier hiervoor is….ja, je raadt het al…via leefstijl en voeding.

Hormoonsubstitutie therapie

Als er veel overgangsklachten zijn, dan kan er worden gekozen voor suppletie met hormonen. Meestal wordt er dan gekozen voor progesteron om de verhouding tussen progesteron en oestrogeen te verbeteren. Het is dan verstandig om te kiezen voor bio-identieke hormonen. Ik ben er echter niet zo’n voorstander van. Het is namelijk heel moeilijk om hormonen toe te dienen in de juiste vorm en hoeveelheid, op het juiste moment en onder alle omstandigheden. Het maakt niet uit wat voor soort hormonen je toedient (bio-identiek of synthetisch) alleen het lichaam is hiertoe in staat. De aanmaak van hormonen is namelijk een dynamisch proces. In de ochtend maak je hele andere hormonen aan dan ‘s avonds. Mits het natuurlijk niet wordt ondermijnd door metabole stoornissen.

Is er nog hoop?

Ik krijg wel eens de vraag of er nog hoop is voor vrouwen met overgangsklachten. Natuurlijk! Er is zeker hoop. Zorg dat je hormonen in balans komen. Daar knapt een vrouw van op. Ik help je er graag bij. 😊

Heb je het gevoel dat je wel wat hulp kan gebruiken bij jouw libido problemen en/of gezondheidsproblemen? Neem dan nu contact met mij op.

Houd van jezelf. Het is het begin van alles.