Lekkende darm syndroom (leaky gut) | Wat is dat?

Veel mensen lopen rond met een permeabele darm zonder dat ze het doorhebben. Andere woorden die voor permeabele darm gebruikt worden zijn lekkende darm syndroom en leaky gut syndrome. Is het een probleem dat een darm permeabel is? Nee, op zich niet. Een gezonde darm is altijd al een beetje permeabel. Dat is maar goed ook. Want we willen natuurlijk dat de voedingsstoffen van onze gezonde maaltijd opgenomen worden door het lichaam. Die opname vindt plaats in de darmen en wordt afgegeven aan het bloed. Voordat die opname plaats kan vinden, wordt alles wat je eet opgebroken in hele kleine stukjes. Je darmen kunnen namelijk niet een rijstkorrel of een stukje kip opnemen. Daarom worden koolhydraten opgebroken tot monosacchariden, eiwitten tot aminozuren en vetten tot vetzuren en glycerol. Dus dat de darm permeabel is, dat is goed.  Echter, als de darm verhoogd doorlaatbaar is, dan is dat niet goed.

In deze blog leg ik je uit:

Wat is een lekkende darm (leaky gut)
Wat zijn mogelijke oorzaken
Wat zijn de gevolgen
Wat zijn de symptomen
Wat kun je zelf doen?

Wat is een lekkende darm (leaky gut)

Tijdens mijn opleiding tot Trainer Hormoonfactor en orthomoleculair therapeut is het onderwerp ‘lekkende darm’ natuurlijk vaak voorbij gekomen. Ik ga zo simpel mogelijk uitleggen wat een lekkende darm nou eigenlijk is. De darmwand bestaat darmcellen. Die darmcellen liggen heel gezellig dicht tegen elkaar aan. Maar tussen die cellen zitten kleine ‘schuifdeurtjes.’ Die schuifdeurtjes heten met een chique woord ‘tight junctions’. Die tight junctions gaan pas open als de juiste voedingsstoffen erdoorheen willen, zodat ze opgenomen kunnen worden door het bloed. Via het bloed worden de voedingsstoffen vervoert naar de lever. Daarna gaan al die mooie vitaminen en mineralen naar je lichaamscellen. Mooi geregeld. Maar het gaat mis als die tight junctions ook opengaan of openstaan voor toxines, bacteriën, pathogenen en onverteerde eiwitten. Om zo maar even een paar voorbeelden te noemen.  Als de tight junctions kapot zijn of openstaan om wat voor reden dan ook, dan is er sprake van een lekkende darm.

Wat is het nou probleem met die lekkende darm? Je kunt je voorstellen dat als de verkeerde ‘beesten’ in de bloedbaan komen, dat het immuunsysteem daar niet heel erg blij van wordt. Die tight junctions zijn eigenlijk een soort douanebeambten. Zij controleren wie er wel en niet naar binnen mogen komen. Alles wat nog in de darmen zit, wordt namelijk nog beschouwd als de ‘buitenwereld’. Als die tight junctions niet goed functioneren dan komt er van alles in het bloed terecht zonder eerst gecontroleerd te zijn. Hierdoor wordt het immuunsysteem geactiveerd en dat kost heel veel energie.

Wat zijn mogelijke oorzaken van een lekkende darm

Er zijn verschillende oorzaken die kunnen leiden tot het lekkende darm syndroom:

• anti-nutriënten in de voeding zoals saponines en lectines. Planten hebben anti-nutriënten om zichzelf te beschermen tegen micro-organismen. Want ja, een dier kan wegrennen bij gevaar, maar een plant staat daar maar in de grond en kan nergens heen. Daar hebben ze dus anti-nutriënten voor. Je hebt voedingsmiddelen met anti-nutriënten die goed voor ons zijn (zoals uien, knoflook) maar er zijn ook voedingsmiddelen met anti-nutriënten die niet zo goed voor ons zijn. Denk aan peulvruchten, aardappelen, soja en graansoorten. Lectines beschadigen het darmweefsel en saponines verhogen de permeabiliteit van de darm.
• Gluten in tarwe en andere graansoorten. Gluten stimuleren de vrijzetting van het enzym zonuline. Zonuline zegt als het ware tegen de tight junctions: ‘ja hoor, ga maar open.’
• Caseïne uit melkproducten. Caseïne is een van de moeilijkste eiwitten om te verteren en ze stimuleren ook de opening van de tight junctions.
• Door een vitamine D tekort blijven de tight junctions open staan.
• Medicijnen zoals antibiotica en NSAID’s (ibuprofen)
• De pil
• Slechte darmflora, door een gebrek aan vezels in de voeding.
• Stress. Maar let op: stress maakt de tight junctions niet kapot. Stress opent wel de tight junctions. Dat is ook logisch want in tijdens van stress moet het lichaam snel water, natrium en glucose opnemen om te kunnen vluchten of vechten. Dat er dan ook andere stoffen het bloed inkomen, dat boeit het lichaam even niet. Want er moet eerst overleefd worden. Als dit van korte duur is, dan is dit niet zo’n probleem. Maar ja, hoe zit het met de stresslevels in ons moderne leven?
• Candida. Dat is een schimmel die altijd wel in onze darmen zit en zolang deze schimmel in toom wordt gehouden door de goede bacteriën is er niets aan de hand. Het probleem is als je darmflora uit balans is dan kan deze schimmel gaan woekeren.

Wat zijn de gevolgen

De darmen functioneren als een barrière. Als de darmen maar lang genoeg open blijven staan, dan is de kans heel groot dat er ongewenste gasten binnen komen. Dit zorgt voor steeds meer activatie van het aangeboren immuunsysteem, waardoor steeds meer energie naar het immuunsysteem gaat ten koste van andere systemen in het lichaam. Door die verhoogde doorlaatbaarheid is de kans groot dat er gram-negatieve bacteriën je bloed binnen komen. Je immuunsysteem kan die gramnegatieve bacteriën wel dood maken. Maar het vervelende is aan deze gramnegatieve bacteriën is dat ze lipopolysachariden (LPS) achter laten in het bloed. Wat is dat nou weer? Om het even heel simpel te houden: je kunt ze zien als kleine haartjes op de bacterie. En die haren komen in het bloed terecht en je immuunsysteem heeft geen idee wat het ermee aan moet. Dat noemen we een endotoxemie en dat is de oorzaak van een laaggradige ontsteking. Dus een lekkende darm kan uiteindelijk in een laaggradige ontsteking resulteren.

Wat zijn de symptomen

Mogelijke symptomen van het lekkende darm syndroom zijn:

• auto-immuunziekten kunnen getriggerd worden
• Allergieën
• Huidproblemen
• Angstig voelen
• Depressie
• Bijnieruitputting
• Ontstekingen
• Vermoeidheid
• Jeuk (omdat de lever overbelast raakt)
• Concentratieproblemen
• Darmklachten, zoals buikpijn, winderigheid en opgezette buik
• Tekort aan maagzuur

Wat kun je zelf doen?

Je kunt een aantal zaken doen. Je moet allereerst de oorzaken wegnemen. Dus zorg dat je voedingsmiddelen vermijdt die schadelijk zijn voor de darmwand. Zorg daarnaast dat je suikerhoudende voeding vermijdt (dus pasta, (wit)brood, koekjes, etc) en zo weinig mogelijk alcohol drinkt. Probeer ook medicijnen zoals ibuprofen te vermijden. Uiteraard is het ook belangrijk dat je voeding tot je neemt die de groei van de juiste darmbacteriën stimuleren. Dus veel groenten en fruit. Zorg dat je tijdens het eten heel goed kauwt, want dat komt je vertering ten goede.

Verder kun je de darmen herstellen met het gebruik van bepaalde suppletie:

• L-Glutamine
• Lactoferrine
• Magnesium
• Zink
• Prebiotica en Probiotica

Ga daar niet zelf mee rommelen, maar vraag advies van een orthomoleculair therapeut. Zoals mij bijvoorbeeld!  Vul dit contactformulier in en dan maken we een afspraak.

Houd van jezelf. Het is het begin van alles.